Internetfraude: hoe ontmasker je een oplichter?

Internetfraude bestaat in verschillende maten en gewichten, maar heeft altijd hetzelfde doel: mensen oplichten.

Via allerlei trucs proberen oplichters je te overtuigen om ergens geld voor te betalen of gevoelige gegevens te delen, zoals wachtwoorden of bankgegevens.

Hoe meer collega’s je hebt, hoe groter het risico dat iemand in de val trapt, zijn of haar logingegevens deelt en zo de oplichter vrij spel geeft.

De beste manier om ervoor te zorgen dat je bedrijf geen slachtoffer wordt, is om je collega’s te leren hoe ze internetfraude kunnen herkennen.

Daarom zetten we enkele vaak voorkomende vormen van internetfraude op een rij. Lees je mee?

1. Internetfraude via e-mail

Wat is het?

Internetfraude via e-mail komt vaak voor, in verschillende vormen. Vaak vraagt de oplichter om nu een relatief klein bedrag te betalen, in ruil voor een veel groter bedrag in de toekomst.

Er worden allerlei verhalen gebruikt om je te overhalen, bijvoorbeeld:

• Je bent de enige erfgenaam van een ver familielid, maar moet eerst administratieve kosten betalen voor je de erfenis krijgt.
• Er wordt je een investering aangeboden die je in de toekomst erg grote winsten zal opleveren.

Een andere vorm van e-mailfraude is een valse aanmaning. Je krijgt bijvoorbeeld een mail waarin je gevraagd wordt zo snel mogelijk een rekening of een boete te betalen. Daarbij wordt dan strenge taal gebruikt en sterke druk uitgeoefend om te betalen.

In beide gevallen geldt: als je overstag gaat en het bedrag betaalt, hoor je daarna nooit meer iets van de afzender.

Maar er zijn nog tal van andere soorten internetfraude via e-mail, zoals facturen van bedrijven waar je geen klant van bent, een mail van een leverancier met de vraag om je factuur te betalen op een ander rekeningnummer dan gewoonlijk, …

Phishing

Ook phishing is een vorm van internetfraude die erg vaak gebruikt wordt. Meestal gebeurt phishing via e-mail – je kan het dus beschouwen als een specifieke variant van e-mailfraude.

Onthoud echter goed dat bij phishing soms ook gebruik wordt gemaakt van SMS, WhatsApp of een ander kanaal om je te contacteren.

Bij phishing doet een oplichter zich voor als (medewerker van) een bedrijf of organisatie die je vertrouwt, met als doel gevoelige gegevens te stelen, bijvoorbeeld je kredietkaartnummer of je login voor een bepaalde account.

Eerst krijg je een mail of bericht met de vraag om bepaalde gegevens in te vullen of aan te passen.

Een link in het bericht leidt je naar een webpagina met een formulier waarmee je de gevraagde gegevens kan bezorgen.

Er zijn verschillende versies van deze soort internetfraude, gaande van algemene, wijdverspreide e-mails tot aanvallen die specifiek op 1 of enkele personen worden gericht.

Hoe herken je het?

Wordt je via e-mail gevraagd om iets te betalen of gevoelige gegevens te versturen? Let dan op deze dingen:

• Controleer eerst en vooral het e-mailadres van de afzender:
  • Komt het domein (het laatste stukje voor ‘.be’ of ‘.com’) overeen met de website van het bedrijf of de organisatie waarvoor de afzender beweert te werken?
  • Staan er geen spelfouten in het adres?
• Wordt je gevraagd om op een link te klikken, controleer die link dan ook door er met je muis op te gaan staan (zonder te klikken!):
  • Komt het domein overeen met dat van de website van het bedrijf of de organisatie?
  • Bevat de link spelfouten?
• Gebruik je gezond verstand en bekijk de mail kritisch. Deze zaken kunnen wijzen op internetfraude:
  • Je kent het bedrijf of de organisatie niet waar de afzender voor beweert te werken of het is een bedrijf waar je geen klant van bent.
  • De vraag komt onverwacht (je hebt niets besteld, geen boete in de bus gekregen, …) en er wordt een snelle betaling/reactie gevraagd.
  • Er staan typfouten in de mail of de mail ziet er op een of andere manier onprofessioneel uit.
• Onthoud altijd:
  • Geef nooit gevoelige informatie via mail, telefoon of een onbeveiligd webformulier. Een bedrijf of organisatie zal je nooit rechtstreeks vragen naar je wachtwoord of andere gevoelige gegevens.
  • Krijg je een aanbod dat te mooi lijkt om waar te zijn? Dan is het dat ook!

Let op: bovenstaande tips kunnen je wel helpen bij het opsporen van internetfraude, maar kunnen internetfraude niet 100% uitsluiten.

Een goede spamfilter blijft dus absoluut noodzakelijk om veilig te kunnen e-mailen in je bedrijf.

2. Internetfraude met malware

Wat is het?

Malware is een verzamelnaam voor allerlei soorten schadelijke software. Sommige soorten malware worden ook gebruikt bij internetfraude.

Eerst wordt er een schadelijk stukje software verspreid, bijvoorbeeld als bijlage in een e-mail. Eenmaal je het bestand hebt gedownload, begint de software te werken.

Het effect hangt af van de specifieke soort malware:

• Ransomware vergrendelt bijvoorbeeld je computer en vraagt een som losgeld om de blokkering op te heffen.
• Spyware bespioneert je dan weer en kan zo bepaalde gevoelige informatie stelen.

Wil je meer weten over malware? Lees dan deze blogpost.

Hoe herken je het?

Malware wordt vaak verspreid via e-mail. Gebruik dus steeds onze tips om e-mailfraude te herkennen (zie boven).

Een belangrijke aanvulling: bij het verspreiden van malware wordt meestal niet gevraagd om geld of gegevens, maar probeert de oplichter je een bestand te laten downloaden.

Ga dus bij élke e-mail met een bijlage na of je de afzender vertrouwt, of je een bestand verwachtte, of het e-mailadres van de afzender klopt, …

Verder is een goede bescherming tegen malware – firewall, antivirus, backup – cruciaal. Lees hier meer over hoe je malware kan voorkomen en genezen.

3. Internetfraude bij online winkelen

Wat is het?

Online winkelen is in 2019 de normaalste zaak van de wereld. Daar is op zich niets mis mee: er zijn tal van webshops die op een legale en eerlijke manier online spullen verkopen.

Toch komt internetfraude bij online aankopen erg vaak voor. Meestal loopt het zo: de oplichters ontvangen je betaling, maar sturen je de beloofde producten nooit op.

Hoe herken je het?

Eerst en vooral: lijkt een aanbieding te goed om waar te zijn? Dan is dat meestal ook zo. Controleer verder elke webshop op deze zaken:

• Kan je betalen met PayPal of een andere veilige betaalmethode met kopersbescherming?
• Vind je volledige contactgegevens op de website (fysiek adres, e-mail, telefoon, btw-nummer, …)?
• Zijn de retourvoorwaarden duidelijk en redelijk?
• Staan er geen typfouten op de website? Ziet de webshop er professioneel uit?

Is het antwoord op 1 van deze vragen ‘nee’? Dan is de kans groot dat je spijt zult krijgen van je online aankoop.

Meer weten?

E-mailfraude, phishing, ransomware, spyware en fraude bij online winkelen zijn enkele van de vaakst voorkomende vormen van internetfraude.

We hopen van harte dat onze tips jou en je collega’s helpen bij het ontmaskeren van oplichters.

Ben je toch slachtoffer geworden van internetfraude? Contacteer dan het meldpunt voor internetfraude voor advies of contacteer ons.

Heb je nog vragen of wil je meer informatie, over internetfraude of iets anders? Aarzel dan niet om ons te contacteren. We helpen je met veel plezier!